Inleiding

In sommige gevallen kan schouderpijn ontstaan als gevolg van een probleem in de nek of de “Thoracic Outlet”. De “Thoracic Outlet” is de opening (eigenlijk een tunnel) tussen de nek, de borstkas en de arm. Zenuwen en bloedvaten lopen door deze opening op weg naar de arm, hand en schouder. Als deze bloedvaten en zenuwen worden afgeklemd in deze tunnel dan noemt men dit “Thoracic Outlet Syndroom”. Het afklemmen van de bloedvaten en zenuwen kan veroorzaakt worden door het sleutelbeen, de eerste rib of de spieren die een deel van de wand van deze tunnel vormen (Scalenus spieren). In sommige gevallen worden zowel de bloedvaten als de zenuwen afgeklemd bij bepaalde bewegingen. In de meeste gevallen zijn het echter enkel de zenuwen die worden afgeklemd en dan spreekt men van “neurogeen thoracic outlet syndroom”.

Op de orthopedische schouderraadpleging worden vaak patiënten gezien met thoracic outlet syndroom klachten. Vaak gaat het hier om patiënten met schouderpijn en zwakte in de arm bij het uitvoeren van activiteiten boven het hoofd (tennissen, schilderen, ...). Meestal gaat het hier om patiënten met verdikte scalenus spieren ten gevolge van sporten (zwemmen, tennissen, gewichtheffers) of werken. Het komt typisch voor bij mensen die voor het werk regelmatig een gewicht boven het hoofd moeten heffen. 

Een andere groep van patiënten die thoracic outlet syndroom klachten kunnen hebben zijn mensen met afhangende schouders die bepaalde arm bewegingen steeds herhalen (vb. muziekanten). De afhangende schouders kunnen ervoor zorgen dat er tractie ontstaat op de zenuwen die van de nek naar de arm lopen door de thoracic outlet.

Verder komt het voor bij patiënten die een beenderig probleem hebben dat drukt op de thoracic outlet. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij patiënten die het sleutelbeen of de eerste rib gebroken hebben waarbij het nieuw gevormde bot gaat drukken op de bloedvaten en zenuwen. In zeldzame gevallen is er een halsrib aanwezig die kan drukken op de thoracic outlet.

Het thoracic outlet syndroom is een aandoening die vaak lijdt tot verwarring bij de patiënt en de behandelende arts. Het duurt vaak lang tegen dat de diagnose gesteld wordt. In sommige gevallen kan het zijn dat iemand reeds behandeld werd aan de schouder maar toch vaak klachten blijft hebben omdat de problemen ter hoogte van de schouder niet afkomstig zijn van de schouder zelf maar van de thoracic outlet.

Symptomen

Vaak is er schouderpijn over het ac gewricht (bovenop de schouder), vooraan de schouder of aan de achterzijde van de bovenarm.

De pijn is dikwijls meer branderig en kan samengaan met een lam (slapend) gevoel in de schouder en de arm.

Een tintelend gevoel kan aanwezig zijn in de volledige arm en uitstralen tot in de hand en specifiek tot in de ringvinger en pink. Soms is er een gevoel van verlies van controle van de hand waarbij men voorwerpen laat vallen en moeilijkheden met fijne motoriek.

De pijn kan aanwezig zijn bij rust (vb autorijden of televisie kijken).

De pijn kan uitstralen in de nek, over de trapezius spier, het schouderblad, de kaak, het hoofd en soms zelf tot over de borstkas.

Het dragen van zware dingen in de hand (vb boodschappentassen) kunnen de klachten doen toenemen.

Pijn en een ongemakkelijk gevoel kunnen vaak blijven bestaan na het uitvoeren van de uitlokkende activiteiten.

Bewegingen waarbij de arm boven het hoofd gebracht wordt lijden vaak tot een gevoel van zwakte of vermoeidheid in de arm. Hierdoor moet er vaak gestopt worden met deze activiteit omdat het niet meer gaat. Voorbeelden van zulke activiteiten zijn de was ophangen, tennissen, schilderen, ...

Behandeling

In de eerste plaats is het belangrijk dat de juiste diagnose gesteld wordt. Vaak zal de patiënt zich herkennen in de typische klachten die hierboven beschreven worden. Aanvullend zullen een aantal onderzoeken gebeuren die de diagnose bevestigen. Als er een vermoeden is van thoracic outlet syndroom zullen ooraken ter hoogte van de schouder en de nek uitgesloten worden. Een EMG (zenuw geleidingsonderzoek) en een MRI kunnen aanvullende informatie geven en de diagnose helpen bevestigen.

Eens de diagnose gesteld zal in de eerste plaats gestart worden met kinesitherapie. Sport specifieke kinesitherapie waarbij u zelf veel dient te oefenen is aangewezen. De oefeningen zullen ervoor zorgen dat u leert om een juiste houding aan te nemen ter hoogte van de schoudergordel in combinatie met spierversterkende oefeningen. Door het leren aannemen van een juiste houding van de rug, nek, schouders en hoofd zal er terug meer ruimte ontstaan in de thoracic outlet. Hierdoor zal de druk op de bloedvaten en zenuwen verminderen.

In de situaties waar de verhoogde druk in de thoracic outlet het gevolg is van een beenderige afwijking of als de kinesitherapie niet help kan het nodig zijn om het thoracic outlet kanaal chirurgisch te gaan openen. De chirurgische behandeling zal echter maar noodzakelijk zijn in zeldzame gevallen.

Complicaties

De belangrijkste complicatie van het thoracic outlet syndroom is het feit dat de diagnose vaak niet of pas laattijdig gesteld wordt. Vele patiënten met een thoracic outlet syndroom zullen behandeld worden aan de schouder waarbij de klachten blijven bestaan. Indien u zich dus herkent in de klachten die hogerop beschreven zijn dient er in de eerste plaats gedacht te worden aan een thoracic outlet syndroom. Weliswaar zal er ook een onderzoek van de schouder en de nek moeten gebeuren om een andere oorzaak van de klachten uit te sluiten.

 

We wensen u een goede revalidatie toe.